Đối với nhiều người tham gia giao thông thì việc hiểu và tuân theo các quy định của Luật giao thông đường bộ với đèn hiệu giao thông còn chưa rõ ràng dẫn đến nhiều hành vi vi phạm luật giao thông và có thể tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn giao thông cũng như bị xử phạt hành chính
Đèn tín hiệu giao thông là gì?
Đèn tín hiệu giao thông (đèn xanh đèn đỏ) là một thiết bị ra đời từ năm 1920, được dùng để điều khiển giao thông ở những giao lộ có lượng phương tiện lưu thông lớn (thường là ngã ba, ngã tư đông xe qua lại). Đây là một thiết bị quan trọng có nhiệm vụ đảm bảo an toàn việc định hướng di chuyến, giữ an toàn cho các phương tiện tham gia giao thông và giảm ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm. Đèn tín hiệu giao thông được lắp ở tâm giao lộ hoặc đặt trên vỉa hè cạnh các đoạn giao lộ.
Nhiệm vụ của màu sắc trên đèn tín hiệu giao thông
Theo thông tư 06/2016/TT-BGTVT, trên đèn tín hiệu giao thông có 3 màu sắc là đèn xanh, đèn vàng và đèn đỏ. Trong đó, khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang đèn đỏ thì các phương tiện phải dừng lại trước vạch dừng xe, nếu không có vạch sơn “Vạch dừng xe”, thì phải dừng trước đèn tín hiệu theo chiều đi; Khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang đèn xanh thì các phương tiện được phép đi qua giao lộ theo hướng đặt đèn tín hiệu giao thông.
Các phương tiện dừng chờ đèn đỏ ở trước vạch dừng xe hoặc trước đèn tín hiệu giao thông nếu không có vạch kẻ
Khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang đèn vàng có nghĩa là báo hiệu sự thay đổi tín hiệu của đèn từ xanh sang đỏ. Khi tín hiệu vàng bật sáng, người điều khiển phương tiện phải cho xe dừng trước vạch sơn “Vạch dừng xe”, nếu không có vạch sơn “Vạch dừng xe” thì phải dừng phía trước đèn tín hiệu theo chiều đi. Trường hợp phương tiện đã tiến sát đến hoặc đã vượt quá vạch sơn “Vạch dừng xe” thì phải nhanh chóng đi tiếp ra khỏi nơi giao nhau để tránh nguy hiểm.
Người lái đi theo hướng có đèn xanh và dừng chờ ở hướng có đèn đỏ
Khi đèn vàng trên đèn tín hiệu giao thông nhấp nháy có nghĩa là các phương tiện được đi nhưng phải chú ý và thận trọng quan sát, nhường đường cho người đi bộ sang đường hoặc các phương tiện khác theo quy định của Luật Giao thông đường bộ.
Các loại đèn phụ đi cùng với đèn tín hiệu giao thông
Căn cứ theo quy định tại Khoản 10.2 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2016/BGTVT về báo hiệu đường bộ, thì bên cạnh 3 màu đèn tín hiệu giao thông còn có một số đèn phụ như sau:
– Đèn phụ có hình mũi tên hoặc các hình có ký hiệu phù hợp với quy định của Quy chuẩn này, được lắp đặt trên mặt phẳng ngang với đèn tín hiệu xanh. Các hình trên đèn phụ có thể là hình một loại phương tiện giao thông hoặc hình người đi bộ.
– Đèn tín hiệu giao thông kèm đồng hồ đếm ngược có tác dụng báo hiệu thời gian có hiệu lực của đèn chính; màu của số trên đồng hồ đếm ngược phải sử dụng cùng màu với tín hiệu của đèn chính đang có tác dụng hiệu lệnh.
Đèn đếm giờ đi cùng đèn tín hiệu giao thông
– Đèn tín hiệu có hình chữ thập màu đỏ báo hiệu xe phải dừng lại. Trong trường hợp xe đã ở trong nút giao thì phải nhanh chóng đi ra khỏi nút giao.
Bên cạnh đó, người tham gia giao thông cũng cần nắm rõ ý nghĩa của các loại đèn phụ. Theo quy định tại khoản 10.4 QCVN41:2016/BGTVT thì các loại đèn tín hiệu phụ điều khiển giao thông có ý nghĩa sau:
– Nếu đèn phụ có hình của một loại phương tiện giao thông nào đó xanh thì chỉ loại phương tiện đó được phép đi.
– Khi tín hiệu mũi tên màu xanh được bật sáng cùng một lúc với tín hiệu đỏ hoặc vàng thì các phương tiện đi theo hướng mũi tên có màu xanh.
– Khi tín hiệu mũi tên màu đỏ được bật sáng cùng lúc với tín hiệu đèn chính màu xanh thì phương tiện không được đi theo hướng mũi tên.
– Khi tín hiệu màu đỏ có hình của một loại phương tiện nào đó bật sáng cùng lúc với tín hiệu đèn chính màu xanh thì loại phương tiện đó không được đi.
Mức phạt khi vượt đèn đỏ đối với các loại phương tiện
Nghị định 100/2020/NĐ-CP có quy định chung về hành vi vượt đèn đỏ, vượt đèn vàng là hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông với mức phạt như sau:
– Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện): Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng, tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng (Điểm e, khoản 4 và Điểm b Khoản 10 Điều 6).
– Đối với người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng; từ 02 đến 04 tháng nếu gây tai nạn giao thông (Điểm a Khoản 5, Điểm b, c Khoản 11 Điều 5 ).
– Đối máy kéo, xe máy chuyên dùng: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng, tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe (khi điều khiển máy kéo), chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ (khi điều khiển xe máy chuyên dùng) từ 01 tháng đến 03 tháng; từ 02 đến 4 tháng nếu gây tai nạn (Điểm đ Khoản 5; Điểm a, b Khoản 10 Điều 7).
Trong trường hợp nào người lái xe được vượt đèn đỏ
Nếu người điều khiển phương tiện gặp đèn đỏ thì phải dừng xe theo quy định và chờ đến khi đèn chuyển sang màu xanh mới tiếp tục được đi tiếp. Tuy nhiên, nếu cảnh sát giao thông hướng dẫn cho phép được đi thẳng khi có đèn đỏ thì người đi đường phải chấp hành sự điều khiển này.
Người tham gia giao thông đi theo chỉ dẫn của CSGT
Bởi theo quy định tại Điều 11 Luật Giao thông đường bộ 2008, sửa đổi 2018, người tham gia giao thông phải ưu tiên chấp hành theo sự hướng dẫn của cảnh sát giao thông.
Ngoài ra, trong 03 trường hợp sau, người tham gia giao thông có thể đi tiếp bằng cách rẽ phải nếu gặp đèn đỏ:
– Có đèn xanh được lắp đặt kèm theo báo hiệu được ưu tiên rẽ phải. Đây thường là một đèn phụ, hình mũi tên màu xanh được lắp phía dưới cột đèn giao thông.
– Có biển báo giao thông cho phép các xe được rẽ phải khi đèn đỏ. Lúc này, các xe đi trên đường phải quan sát và nhường đường cho người đi bộ (nếu có) và được rẽ phải khi đèn giao thông đang hiện màu đỏ.
– Có vạch mắt võng. Vạch kẻ đường này thường có màu vàng, được đan xen với nhau, xuất hiện ở làn xe trong cùng của đường đi. Trong khu vực vạch này, các xe đi trên đường bắt buộc phải rẽ phải, không được phép đi thẳng hoặc dừng đỗ.
Bên cạnh đó, Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 cũng nêu rõ, các trường hợp vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết; Do phòng vệ chính đáng; Do sự kiện bất ngờ; Do sự kiện bất khả kháng; Do người không có năng lực trách nhiệm hành chính, chưa đủ tuổi gây ra thì sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính.
Như vậy, nếu việc vượt đèn đỏ vì các nguyên nhân trên thì người vi phạm sẽ không bị cảnh sát giao thông xử phạt hành chính.
Hoàng Hiển
